ÖZ
Bu çalışmada, kanser tedavisi başta olmak üzere ilaç sanayide geniş kullanım alanına sahip olan enantiyomerik saflıktaki 1-fenil-1-propanolün elde edilebilmesi amacıyla, rasemik 1-fenil-1-propanolün transesterleşme ile kinetik rezolüsyonunda, substrat (alkol) derişimi, açil verici (ester) /alkol mol oranı, enzim miktarı, sıcaklık ve karıştırma hızı gibi değişkenlerin enantiyomerik aşırılığa etkisi Cevap Yüzey Yöntemi (Response Surface Methodology-RSM) kullanılarak sistematik olarak incelenmiştir.
Çalışmada öncelikle, farklı enzimler (Pseudomanas cepacia, Pseudomanas stutzeri, Pseudomanas floresans, Lipozyme RM IM, Mucor meihei ve Novozym 435), farklı çözücüler (hekzan, heptan, toluen, THF ve izooktan) ve farklı açil vericiler (vinil asetat, vinil butirat, izopropenil asetat, vinil benzoat, etil asetat ve vinil laurat) ile rasemik 1- fenil-1-propanolün transesterleşme ile kinetik rezolüsyonu incelenmiştir. Yapılan ön deneyler sonucunda en iyi enantiyomerik aşırılık, açil verici olarak vinil laurat, lipaz kaynağı olarak Novozym 435 ve çözücü olarak izooktan kullanıldığında elde edilmiş (%ee=71) ve bu koşullar RSM ile yapılan incelemelerde ön bilgi olarak kullanılmıştır. 1-fenil-1-propanolün kinetik rezolüsyonunda en etkili parametreler olduğu belirlenen beş parametre (alkol derişimi, açil verici /alkol mol oranı, enzim miktarı, sıcaklık ve karıştırma hızı) için RSM ile belirlenen deney programı uygulanmış ve elde edilen denklemin çözümünden en yüksek enantiyomerik aşırılığın alkol derişimin 325 mM, açil verici/alkol mol oranının 0.8, enzim miktarının 156 mg, sıcaklığın 47ºC, karıştırma hızının ise 166 rpm olduğu koşullarda elde edildiği belirlenmiştir. Elde edilen bu koşullarda yapılan deney ile 3 saat sonunda %91 enantiyomerik aşırılığa ve 53 enantiyomerik oran değerine ulaşılmıştır.
Ayrıca, 1-fenil-1-propanolün kinetik rezolüsyonuna mikrodalganın etkisini incelemek amacıyla, Novozym 435 enzimi ve açil verici olarak vinil laurat varlığında heptan, hekzan, kloroform, THF ve 1-propanol çözücüleri kullanılarak çalışmalar yapılmış ve yüksek enantiyomerik aşırılık değerine ulaşılamamıştır. Ancak, RSM sonucunda bulunan maksimum koşullarında çözücü olarak heptan kullanılması durumunda 5 dakikalık mikrodalga uygulanmasında 60ºC’da %87 enantiyomerik aşırılık elde edilmiştir.
0 yorum:
Yorum Gönder