ÖZ
Bu çalışmada Halikarnas Balıkçısı’nın Gülen Ada öyküsünün göstergebilimsel çözümlemesi yapılmıştır. Çözümlemede temel alınan model, Greimas’ın yaklaşımıdır. Greimas’ın modeli bir metnin iç işleyiş biçimlerini ve göstergeler sistemindeki anlamsal yapıların eklemlenişini ortaya koyar (Uçan, 2002). Bu modele bağlı olarak Gülen Ada öyküsü anlatı düzeyi, söylem düzeyi ve mantıksal-anlamsal düzeyler açısından çözümlenmiştir. Anlatı düzeyinde metin önce kesitlere ayrılmış, yedi kesit belirlenmiş ve bu kesitler üç bölümde ele alınmıştır. Bu bölümlerde eyleyenler şemasına bağlı olarak beliren edimler ortaya konmuştur. Söylem düzeyinde oyunculara verilen figüratif nitelikler saptanmıştır. Öyküde yer alan Davut ve Kocadağ adlı karakterlerin birbiriyle karşıtlaşan nitelikleri saptanmıştır. Mantıksal-anlamsal düzeyde ise anlatının temel mantığını belirleyen karşıtlıklar belirlenmiştir. Bu çözümlemeler sonucunda Gülen Ada öyküsünün derin düzeyinde kırsal-kentsel karşıtlığının bulunduğu, bunun da yoksullukzenginlik karşıtlığında figüratif bir nitelik kazandığı belirlenmiştir. Oyuncuların kimliklerine, düşüncelerine ve davranışlarına yüklenen kimi detayların birbiriyle karşıt nitelikler taşıdığı saptanmıştır. Sonuç olarak, eyleyenler şeması ve göstergebilimsel dörtgen açısından Gülen Ada öyküsünün özenle düzenlenmiş bir yapı taşıdığı bulgusuna ulaşılmıştır.
0 yorum:
Yorum Gönder