ÖZ
İstanbul’un otuzdokuz ilçesinden biri olan Sultanbeyli, İstanbul metropoliten alanının Asya yakasında yer almaktadır. Doğu ve güneyde Pendik, batı ve kuzeyde Sancaktepe, güney batıda ise Kartal ilçeleri ile sınırlanmaktadır. Sultanbeyli’deki Aydos Kalesi yaklaşık 327 m. yüksekliğinde bir tepe üzerindeki 25.000 m2 alanı kapsamaktadır. Oval bir formda olan kale, iç ve dış savunma duvarlarından ve her iki sura bitişik burçlardan oluşmaktadır. Aydos Kalesi’nin, Bizans devletinin sınırlarının küçüldüğü Geç Bizans döneminde doğu sınırında önemli bir merkez olduğu ilgili belgelerden anlaşılmaktadır. 1326-1328 tarihleri arasında Osmanlılar’ın bugünkü Kocaeli Yarımadası’nın önemli bir kısmı ile İstanbul’un Anadolu yakasındaki yerleşimlerin bir kısmını ele geçirdiği dönemde, Osmanlı ve Bizans sınırının, Aydos-Pendik arasındaki hat üzerinde olduğu bilinmektedir.
2009 yılında kalenin restorasyon projelerinin yapılmasına başlanmıştır. Restorasyon çalışmalarının sağlıklı yapılabilmesi için ilk önce mevcut durumun doğru bir şekilde belirlenmesi ve rölöve projesinin hazırlanması gerekmektedir. Rölöve çalışmaları için ileri belgeleme teknikleri kullanılmıştır. Uzaktan algılama, lazer tarama, yersel fotogrametri, GPS, çeşitli arazi ölçümleri, model uçak ile görüntüleme, helikopter ile belgeleme çalışmaları yapılmıştır. Ancak %15 kısmı toprak üstünde bulunan kalenin üstü ağaçlarla kaplı idi. İlk etapta mevcut durumun tespiti için model uçak ile görüntüleme yapılmış, helikopter ile havadan yüksek çözünürlüklü fotoğraflar çekilmiştir. Trimble GX lazer tarama cihazı ile kalenin 3D lazer tarama verileri elde edilmiştir. Diferensiyel GPS sistemi ile alanın vaziyet planı çıkarılmış ve dijital arazi modeli oluşturulmuştur. Daha sonra gerekli protokol çerçevesinde alan bitki temizliği yapılmıştır. Kale içerisinde taş temizliği de yapılarak kale arkeolojik kazıya hazır hale getirilmiştir. Bu aşamada helikopter çekimleri, yersel fotogrametri, lazer tarama ve GPS ile tespitler tekrar yapılmıştır. Kazı çalışmaları İstanbul Arkeoloji Müzesi denetiminde altmış kişilik ekiple yapılmış ve iki büyük burç ve sur duvarları ortaya çıkartılmıştır. Kazı çalışmaları sonucu üçüncü kez belgeleme çalışmaları yapılmıştır. Bu çalışmalar sonucunda rölöve projeleri hazırlanmış, tarihi kaynaklar incelenmiş, benzer kaleler araştırılarak karşılaştırmalı restitüsyon raporu hazıranmıştır. Rölöve ve restitüsyon projelerine dayanarak restorasyon projeleri tamamlanmıştır.
0 yorum:
Yorum Gönder