ÖZ
1839’da Tanzimat Fermanı’nın ilan edilmesinden sonra, birçok alanda yenilik arayışına giren Osmanlı hükümeti, İstanbul’dan başlayarak kentlerin fiziksel görünümlerinin iyileştirilmesine yönelik çalışmalara öncelik vermiştir. Bu makale kapsamında, Osmanlı Devleti’nin İstanbul’dan sonra en önemli iki liman kenti olan İzmir ve Selanik’teki kentsel dönüşüm hareketleri, rıhtım ve limanların inşası özelinde ele alınacaktır. Tarihleri boyunca birçok ortak nokta barındıran İzmir ve Selanik, 19. yüzyılın ikinci yarısında Doğu Akdeniz’deki liman kentleri ile benzer dönüşüm süreçlerinden geçmiştir. Özellikle rıhtım ve limanların inşası gibi kapsamlı projeler, kentsel dönüşümü tetikleyen başlıca unsurlar olmuştur. Hem kârlı yatırım alanları oluşturan hem de kentin çehresini büyük ölçüde değiştiren bu projelerin gerçekleşmesi yalnızca bu tür yenilikleri destekleyen İngiliz ve Fransız girişimcilerin çabalarıyla değil, aynı zamanda yeni rant alanlarının oluşmasına sıcak bakan Osmanlı yöneticileri sayesinde olmuştur. Başbakanlık Osmanlı Arşivleri’nde yapılan araştırmalara dayanan bu çalışma, iki kentte bu projelerin ortaya çıkış ve uygulama süreçlerini karşılaştırmalı inceleyerek, kentsel dönüşüm dinamiklerini Osmanlı Hükümeti’nin perspektifinden çözümlemeyi amaçlamaktadır.
0 yorum:
Yorum Gönder