ÖZ
Bu çalışmada, tarımsal aydınlatmada ışık yayan diyot (LED) ışık kaynaklarının kullanım olanaklarının belirlenmesi amaçlı denemeler yürütülmüştür. İlk denemede, kırmızı, sıcak beyaz, mavi, turuncu, yeşil ve beyaz renkli 1W ve 3W güç LED’lerinin Fotosentetik Aktif Radyasyon (FAR) (µmol m-2 s -1 ) değerleri CIE-2007 standardında belirtilen durum A ve durum B için belirlenmiştir. Deneme, tesadüf blokları deneme desenine göre 3 tekerrürde yapılmıştır. FAR özelliği bakımından yapılan varyans analizi sonucunda LED renk×güç interaksiyonu istatistiki olarak önemli bulunmuştur (P<0.01). Her iki durum için ölçümü yapılan 1W gücündeki LED’lerde en yüksek FAR değeri kırımızı LED için belirlenirken, en düşük FAR değeri turuncu ve yeşil renkli LED’ler için bulunmuştur. 3 W gücündeki LED’ler için benzer durum olduğu belirlenmiştir.
İkinci denemede, 1W güçte 9 adet kırımızı veya mavi LED’lerden oluşan LED aydınlatma sistemlerinin farklı ölçme yüksekliklerinde, FAR ölçümlerinin ölçüm düzleminde oluşturulan geometriye bağlı olarak dağılımları incelenmiştir. Çalışmanın sonucunda, FAR değerleri merkezde yüksek iken, kenarlara doğru azaldığı ve bir şemsiye görüntüsü verdiği gözlenmiştir.
Üçüncü denemede ise, sığla balsamı (Liquidambar styraciflua L.,) bitkisinin doku kültürü ile üretiminde en düşük FAR değerinin (50±5 µmol m-2 s -1 ) 16 saatlik fotoperiyot uygulamasında homojen olarak dağıtılabilmesi amacıyla 9 adet 1 W güçteki kırmızı LED’lerden oluşan LED aydınlatma sisteminin yerleşim geometrisi belirlenmiştir. Yerleşim geometrisinin FAR dağılımlarına etkisini belirlemek için kare, daire, üçgen, paralelkenar gibi geometrik yapılar oluşturulmuştur. Üçüncü denemenin sonucunda, belirtilen koşullarda LED aydınlatma sistemlerinin tasarımında kare yerleşim planının FAR değerlerinin homojen dağılımı açısından en uygun olduğu kanısına varılmıştır.
Çalışmada ekonomik analizde kullanılmak üzere tek bir flüorışıl lambanın aydınlatma düzlemindeki FAR değerlerinin dağılımı da incelenmiştir. Doku kültürü yetiştiriciliğinde kullanılmak üzere tasarlanan LED ve flüorışıl lamba aydınlatma sistemlerinin ekonomik analiz sonuçları, net bügünkü değerin (NBD) 1,96, 5,98, 9,80, 25,48, 50,96, 99,96 m2 lik alanlar için sırasıyla 283,07, 1468,04, 2839,49, 7240,26, 13768,45 ve 27253,83 TL olduğunu göstermiştir. Sonuç olarak, her bir tasarım alanı için belirtilen özgül koşullar altında sığla balsamı (Liquidambar styraciflua L.,) bitkisinin doku kültürü ile üretiminde mevcut flüorışıl lamba aydınlatma sistemleri yerine LED sistemlerinin kullanılması yatırım açısından cazip olduğu söylenebilir.
0 yorum:
Yorum Gönder