ÖZ
Tarihte Osmanlı Devleti’nden daha uzun ömürlü ve daha ge- niş coğrafyaya hükmeden imparatorluklar oldu. Fakat bunla- rın hepsi modern kapitalizm öncesi dönemin imparatorlukla- rıydı. Osmanlıların özgün tarafı modern kapitalizmin ortaya çıkışı ve yükselişi döneminde bu sistemin ve aktörlerinin yanı başında onlarla iç içe bu kadar uzun bir dönem ayakta kalmış olmalarıdır. Modern kapitalizmin merkez ülkelerinin hemen hepsi Avrupa kıtası dışındaki Asya, Afrika ve Amerika’da Os- manlıların en geniş sınırlara ulaştığı dönemde gelişmelerde etkin bir şekilde rol oynadılar. Buralarda sömürgeler edindiler ve uzun süre iktisadi kaynakları kontrol ettiler. Deyim yerin- deyse Avrupa merkezli ortaya çıkan modern sistemin hakim güçleri Osmanlı coğrafyası dışındaki tüm coğrafyalara hükmetmeyi başardılar. Ancak Osmanlı coğrafyasında benzer gelişmeler yaşanmadı. Şüphesiz bu gerçekliklerin arkasında bir çok ekonomik, sosyal, siyasal, askeri, coğrafi, kültürel ve tarihsel nedenler vardır ve bu nedenlerin analize konu edilmesi ge- rekmektedir. Bu gelişmelerde Osmanlı ekonomi politiğinin belirleyici bir etkisi ve rolü olduğunda hiç kuşku yoktur. Bun- dan dolayı Osmanlı ekonomi politiğinin özellikleri, temel dinamikleri, özgün yanları, çağdaşlarıyla benzerlikleri ve farklılıkları bu çerçevede ayrı bir önem arz etmektedir. Bu çalışma- da bu alandaki fotoğraf biraz daha belirginleştirilmeye çalışılmaktadır.
0 yorum:
Yorum Gönder